Hashimoto Tiroiditi ve Selenyum Takviyesinin Rolü
Hashimoto Tiroiditi (HT), dünyada en yaygın görülen organ spesifik otoimmün tiroid hastalıklarından biridir. Hastalık, tiroid bezi dokusuna karşı oluşan otoantikorlar ve lenfosit infiltrasyonu ile karakterize edilir. Genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve eser element eksiklikleri, HT’nin temel nedenleri arasında yer alır. Selenyum (Se), antioksidan özellikleri ve immünomodülasyon kapasitesi ile dikkat çeken bir eser elementtir. Son dönemde, selenyum takviyesinin HT üzerindeki etkileri çeşitli çalışmalarda tartışılmış ve bu konuda daha fazla bilimsel kanıt gerekliliği ortaya çıkmıştır.
Çalışmanın Amacı ve Önemi
Bu çalışma, selenyum takviyesinin HT hastalarında tiroid otoantikorları (özellikle tiroid peroksidaz antikoru [TPOAb] ve tiroglobulin antikoru [TGAb]), tiroid fonksiyonları ve regülatör T hücreleri (Treg) üzerindeki etkilerini araştırmayı amaçlamıştır. Bunun yanı sıra, bu etkilerin altta yatan mekanizmalarını açığa kavuşturmak için başlıca immünolojik parametreler de incelenmiştir. İmmünmodülasyon ve antioksidan etkilerinin HT tedavisinde yeni bir yaklaşım sunabileceği düşünülmektedir.
Araştırma Yöntemleri
Bu çalışma, Nanjing Tıp Üniversitesi’nin Endokrinoloji Bölümü’nde gerçekleştirilen 6 aylık, tek merkezli, açık etiketli, randomize ve paralel kontrollü bir klinik denemedir. Toplamda 90 HT hastası ve 36 sağlıklı birey çalışmaya dahil edilmiştir. HT hastaları iki gruba ayrılmış; bir grup günlük 200 µg selenyum takviyesi alırken, kontrol grubuna herhangi bir tedavi uygulanmamıştır.
Değerlendirme Kriterleri
- Birincil Sonlanım Noktası: TPOAb ve TGAb seviyelerindeki değişim.
- İkincil Sonlanım Noktası: Tiroid fonksiyon testleri (TSH, FT3, FT4), serum selenyum seviyesi, selenoproteinler (GPx3 ve SePP1), idrar iyot seviyeleri ve Treg hücre fonksiyonları.
- Metodoloji: Kan örnekleri, ELISA ve flow sitometri teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir.
Bulgular
Tiroid Antikorları ve Tiroid Fonksiyonları
Selenyum takviyesi alan grupta 6 ay sonunda TPOAb ve TGAb seviyelerinde anlamlı düşüşler gözlenmiştir. Aynı zamanda, bu grupta TSH seviyelerinde düşüş izlenirken, kontrol grubunda TSH seviyeleri artış göstermiştir.
Antioksidan ve Selenoprotein Seviyeleri
Selenyum takviyesi, serum selenyum, GPx3 ve SePP1 seviyelerinde belirgin artışla ilişkili bulunmuştur. Bu artış, selenyumun antioksidan kapasitesini desteklemektedir.
Regülatör T Hücreleri
Selenyum takviyesi, aktivasyon gösteren Treg (aTreg) hücrelerinin yüzdesinde anlamlı bir artışa neden olmuştur. Helios proteininin Treg ve aTreg hücrelerindeki ekspresyonu da anlamlı şekilde artmıştır. Bu durum, selenyumun otoimmün yanıtı baskılama mekanizmasına katılımını ortaya koymaktadır.
Tartışma
Bu çalışmanın bulguları, selenyumun HT hastalarında tiroid otoantikorları ve TSH seviyelerini azaltmada etkili olduğunu göstermektedir. Bu etkinin, selenyumun antioksidan ve immünmodülatör özelliklerinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Selenyumun, aTreg hücrelerini ve Helios ekspresyonunu arttırarak otoimmüniteyi baskılayabileceği gösterilmiştir. Özellikle selenyum seviyesi düşük olan ve subklinik HT tanısı alan hastaların bu tedaviden daha fazla fayda görebileceği belirtilmiştir.
Sonuç ve Öneriler
HT tedavisinde selenyum, geleneksel tedavilere ek olarak potansiyel bir destekleyici ajan olarak önerilmektedir. Ancak, bu tedavinin uzun vadeli etkileri ve klinik semptomlar üzerindeki etkilerini daha iyi anlamak için daha genış çapta ve uzun süreli çalışmalar gerekmektedir. Doktorlar ve eczacılar, selenyum takviyesini bireysel hasta profiline göre dikkatlice planlamalıdır.
Referanslar
- Hu Y, Feng W, Chen H, vd. Effect of selenium on thyroid autoimmunity and regulatory T cells in patients with Hashimoto’s thyroiditis: A prospective randomized-controlled trial. Clin Transl Sci. 2021; DOI:10.1111/cts.12993.
- Rayman MP. Selenium and human health. Lancet. 2012;379:1256-1268.
- Toulis KA, Anastasilakis AD, Tzellos TG, vd. Selenium supplementation in the treatment of Hashimoto’s thyroiditis: A systematic review and a meta-analysis. Thyroid. 2010;20:1163-1173.
