Gündelik yaşamda zihinsel performansımızı geliştirmek için doğal çözümler arayışı son yıllarda artmıştır. Bu kapsamda üzüm çekirdeği ekstresi (GSPE), bilişsel fonksiyonları geliştirdiği iddiasıyla dikkat çekmektedir. 2020 yılında Nutritional Neuroscience dergisinde yayımlanan bir çalışma, GSPE’nin sağlıklı genç yetişkinlerde bilişsel performans ücündeki etkilerini incelemektedir.
Araştırmanın Amacı
Araştırmanın temel amacı, sağlıklı genç yetişkinlerde (18-30 yaş) 400 mg’lik GSPE takviyesinin bilişsel performansa olan etkilerini akut (tek doz) ve kronik (12 haftalık günlük tüketim) olarak değerlendirmektir.
Yöntem
Bu çalışma, randomize, çift kör, plasebo kontrollü ve paralel grupları içeren bir tasarıma sahiptir. 60 katılımcı (30’u GSPE, 30’u plasebo) çalışmaya dahil edilmiştir. Katılımcılar bilişsel testlere 0, 2, 4 ve 6 saat sonrasında tabi tutulmuş ve ayrıca 6. ve 12. haftalarda kronik etkiler için yeniden değerlendirilmiştir.
Katılımcı Profili: Katılımcılar sağlıklı, hastalığı veya bilişsel bozukluğu olmayan bireylerden oluşmaktadır. Sigara içmeyen, günde 14 birimden az alkol tüketimi yapan, ve aktif olarak spor yapmayan bireyler tercih edilmiştir.
Test Protokolü
Bilişsel performans, Auditory Verbal Learning Test (AVLT), Seri Toplama (Serial Subtraction), Modifiye Dikkat Ağı Testi (ANT), ve Parmak Tıklama Testleri ile ölçülmüştür. Katılımcılar ayrıca duygu durumlarını değerlendiren Pozitif ve Negatif Duygu Durum Ölçeği (PANAS) ile değerlendirilmiştir.
Sonuçlar:
- Akut Etkiler: GSPE tüketimi sonrasında, 2-4 saatlik periyotta tepki sürelerinde hafif iyileşme gözlemlenmiştir. Bununla birlikte, bu fark plasebo grubu ile karşılaştırıldığında tutarlı bir avantaj sağlamamıştır.
- Kronik Etkiler: 12 haftalık GSPE tüketimi sonrasında psikimotor becerilerde (parmak tıklama) iyileşme kaydedilmiş, ancak bellek ve diğer bilişsel fonksiyonlarda belirgin bir fark gözlemlenmemiştir.
- Genel Bulgular: GSPE, basit psikomotor becerilerde iyileşme sağlasa da, yüksek düzey bilişsel işlevlerde anlamlı bir fark yaratmamıştır.
Tartışma
Bu çalışma, sağlıklı genç yetişkinlerde GSPE’nin bilişsel performans ücünde sınırlı bir etkisi olduğunu ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, bu etkililik yaşlı ve bilişsel gerileme gösteren popülasyonlarda daha belirgin olabilir.
Sonuç ve Öneriler
Araştırma, genç yetişkinlerde GSPE’nin bilişsel performansa olan etkisinin sınırlı olduğunu göstermektedir. Ancak, yaşlı bireylerde veya bilişsel gerileme gösterenlerde daha belirgin etkiler ortaya çıkabilir. GSPE takviyesi, genel sağlık ve zindelik için faydalı olabilir, ancak bilişsel gelişim için daha fazla araştırma gerekmektedir.
Kaynakça:
- Bell, L., Whyte, A. R., Lamport, D. J., Spencer, J. P. E., Butler, L. T., & Williams, C. M. (2020). Grape seed polyphenol extract and cognitive function in healthy young adults. Nutritional Neuroscience. https://doi.org/10.1080/1028415X.2019.1708033
