Beta Glukan Nedir,Nerelerde Bulunur
Beta glukanlar, maya, mantar ve deniz yosunu gibi doğal kaynaklardan elde edilen, bağışıklık sistemini güçlendiren doğal polisakkaritlerdir. Bu makalede, beta glukanın (1 → 3)-β-D-glukan formu olan “Phycarine” özelinde, bağışıklık sistemine etkileri, klinik araştırmalar ve uygulamalar incelenmektedir.
Beta Glukanın Doğal Kaynakları ve Yapısı
Beta glukan, maya ve mantar gibi mikroorganizmaların hücre duvarlarında bulunan, bağışıklık sisteminin çeşitli bilesenlerini aktive eden bir biyoaktif bileşik olarak tanımlanabilir. Özellikle Laminaria digitata gibi deniz yosunlarından elde edilen “Phycarine” adlı beta glukan, özellikle (1 → 3)-β-D-glukan zincirlerinden oluşan, 5000 Da moleküler ağırlığına sahip saf bir polisakkarittir.
Beta Glukanın Bağışıklık Sistemine Etkileri
Phycarine, bağışıklık sistemi üzerinde hem hücresel hem de hücre dışı (humoral) yolla etkili olmaktadır. Bu etkiler, periferal kan hücrelerinin fagositoz kapasitesinin artması, antikor oluşumunun hızlanması ve NK (Doğal Katil) hücre aktivitesinin artması ile ilişkilidir.
Klinik Araştırmalar ve Yöntemler
Araştırmalar, 6-10 haftalık BALB/c ve C57Bl/6J fareler üzerinde yürütülmüştür. Deneylerde, oral yolla alınan Phycarine’ın mide ve ince bağırsaklar boyunca hızlı bir şekilde dağıldığı görülmüş, ancak sistemik dolaşıma geçişi %0.5’ten az olarak tespit edilmiştir. Bu bulgu, Phycarine’in gastrointestinal hastalıkların tedavisinde etkili olabileceğini göstermektedir.
Kanser Tedavisindeki Yeri
Lewis akciğer karsinomu modeli kullanılarak yapılan deneylerde, siklofosfamid ile birlikte kullanılan Phycarine’in, metastaz oluşumu üzerinde %92’ye varan bir inhibisyon sağladığı görülmüştür. Bu, beta glukanların kemoterapiye yardımcı olarak kullanılma potansiyelini göstermektedir.
Bağışıklık Baskılanması ve Lökopeni Üzerindeki Etkiler
Phycarine, radyasyon veya kemoterapi kaynaklı lökopeniyi hızlı bir şekilde tersine çevirebilmektedir. Siklofosfamid veya 5-florourasil uygulamaları sonrasında, Phycarine alan farelerin kemik iliğinde ve periferik kanda daha hızlı bir toparlanma görülmüştür. Bu durum, beta glukanların hematopoetik progenitör hücreleri üzerindeki olumlu etkilerini ortaya koymaktadır.
Sonuç ve Klinik Uygulamalar
Phycarine, bağışıklık sistemini güçlendiren, kanser tedavisinde kemoterapiye yardımcı olarak kullanılabilecek ve gastrointestinal hastalıkların tedavisinde potansiyel bir ajan olarak değerlendirilmektedir. Özellikle pediatrik hastalarda kullanımının daha fazla araştırılması gerekmektedir.
Kaynaklar
Vetvicka, V., Dvorak, B., Vetvickova, J., Richter, J., Krizan, J., Sima, P., & Yvin, J.C. (2007). Orally administered marine (1 → 3)-β-d-glucan Phycarine stimulates both humoral and cellular immunity. International Journal of Biological Macromolecules, 40(3), 291-298.
